Mudra
Een van de
karakteristieken van Boeddhabeelden en van andere boeddhistische figuren, is de
houding van de handen, de mudra. Iedere mudra heeft zijn eigen betekenis.
Dit zijn de
meest voorkomende:
Dharmachakra-mudra
Twee handen voor
de borst met de wijsvingers en de duimtoppen tegen elkaar gedrukt. Deze houding
symboliseert het in beweging zetten van het Wiel van de Leer. Deze houding zie
je vooral bij beelden die de historische boeddha, Shakyamuni,
voorstellen op het moment van de eerste prediking, en bij beelden van de
hemelse boeddha van het Centrum (het heelal), Vairochana
genaamd.
Bhumisparsha-mudra
De rechterhand
omlaag met de vingers naar beneden gericht en de handpalm naar het lichaam
gekeerd. Deze houding symboliseert de aanraking van de aarde. De houding
verwijst naar het moment dat de historische Boeddha de verlichting bereikte en
daarbij de Aarde als getuige aanriep. Ook typeert deze houding de hemelse
boeddha van het Oosten, Akshobhaya.
Varada-mudra
De rechterhand
omlaag met de vingers naar beneden en de handpalm naar buiten gekeerd. Dit is
de handhouding van zegen en vrijgevigheid. Hij toont de historische Boeddha in
zijn dagelijkse activiteiten van zegenen, vrijgevigheid en afstandelijkheid.
Ook hoort deze houding bij de hemelse Boeddha van het Zuiden, Ratnasambhava.
Dhyana-mudra
Beide handen in
elkaar gevouwen in de schoot - de historische Boeddha in dagelijkse meditatie.
Daarnaast is deze houding verbonden met de hemelse Boeddha van het Westen, Amitabha.
Abhaya-mudra
De rechterhand opgeheven tot de hoogte van de borst,
met de handpalm naar buiten gekeerd. Dit is de handhouding van geruststelling.
Hij hoort bij de historische Boeddha in zijn dagelijkse activiteit van
geruststelling en bij de hemelse Boeddha van het Noorden, Amoghasiddhi.
Vitarka-mudra
De rechterhand
opgeheven, de handpalm naar buiten gekeerd met duim en wijsvinger naar elkaar
toe gebogen. Dit is de houding van redenering, onderwijzen en discussie.
Gewoonlijk zie je die bij voorstellingen van de historische Boeddha in allerlei
scènes van prediking.