Dorje (vajra, bliksemschicht) en Bel

 

 

Bel (Sanskr.: ghanta; Tib.: drilbhu) en

diamanten scepter of bliksem­schicht (Sanskr.: vajra; Tib.: dorje) zijn de symbolen van wijsheid en methode.

De dorje is symbool voor het onvernietigbare, het mannelijke principe, het heilsmiddel.

De bel is symbool voor de leegte, het vrouwelijke principe, de wijsheid.

 

Als deze twee samengaan wordt innerlijke mystieke eenheid bereikt.

 

De bel is een klankinstrument dat geesten en goden oproept.

In Boeddhistische puja's (gebedsdiensten) wordt de bel geluid op het moment dat de Boeddhavorm, voor wie het ritueel wordt gehouden, in de ruimte aanwezig is. De klank van de bel wordt beschouwd als een offerande aan Boeddha.

Bellen worden vervaardigd van brons, waarin vaak ook zilver is verwerkt; de klank wordt mede bepaald door het zilvergehalte van de bel. De keus van de klank is zeer persoonlijk. 'Je moet afgaan op je eigen hartgevoel.'

 

In puja (groepsgebed, offerdienst) en sadhana (individuele zelfverwerkelijkingsmethode) worden bel en dorje gehanteerd bij de rituele handgebaren, de mudra's (uitleg mudra's: zie aldaar). Als degene die het ritueel uitvoert, de innerlijke mystieke eenheid wil uitdrukken, kruist hij de handen ter hoogte van het hart in de mahamudra, die een staat van zijn uitdrukt die de meest volledige verlichting belichaamt. (Maha = groot, mu = leegte van wijsheid, dra = alles. Men vertaalt mahamudra meestal kortweg met 'groot symbool').

Pas als een leerling voldoende initiaties op het pad van verlichting heeft ontvangen van de lama, mag hij in de tantrische traditie een eigen bel en dorje hanteren. Men gaat er hierbij vanuit, dat enkel het vasthouden van de heilige voorwerpen volstrekt geen effect heeft; de werking is er pas wanneer het hart in staat is de symbolische betekenis tot zich door te laten dringen - en plaats te laten vinden!

Wie, aangetrokken tot de zuivere klank van de bel, er zelf een heeft aangeschaft en haar als meditatieobject wil gebruiken, kan proberen in ieder geval de symbolische betekenis zo goed mogelijk tot zich door te laten dringen. De leegte wordt door de klank gesymboliseerd. Die klank is namelijk niet een op zichzelf staand ding, ze ontstaat pas als er een klok is, een klepel, en iemand die beide met elkaar in aanraking brengt. Uit deze aanraking volgt dan het geluid. Dit geluid ontstaat dus vanuit de leegte en verdwijnt ook weer in de leegte. Een oefening met de bel zou dan ook deze kunnen zijn: maak uw geest leeg, laat alle verschijnselen, die zich daarin voordoen, wegvallen. Wanneer uw geest zo leeg mogelijk is, laat dan de bel klinken. Luister hoe het geluid ontstaat, hoe het doorklinkt en hoe het tenslotte weer ophoudt...

 

Dorje en bel zijn slechts uiterlijke symbolen van een innerlijke staat van zijn, maar hun uiterlijk zelf is ook volkomen symbolisch.